Grzybica jamy ustnej jest infekcją wywołaną przez drożdżak (rodzaj grzyba) zwany Candida. Candida zwykle żyje na skórze i wewnątrz ciała, w miejscach takich jak usta, gardło, jelita i pochwa, nie powodując żadnych problemów. Czasami Candida może się rozmnażać i powodować infekcję, jeśli środowisko wewnątrz ust, gardła lub przełyku zmieni się w sposób, który sprzyja rozwojowi grzybów.
Kandydoza w jamie ustnej i gardle nazywana jest również grzybicą pleśniową lub gardłową. Kandydoza w przełyku (przewód łączący gardło z żołądkiem) nazywana jest drożdżakowatością przełyku lub zapaleniem przełyku Candida. Kandydoza z przełyku jest jedną z najczęstszych infekcji u osób żyjących z HIV/AIDS.
Objawy
Kandydoza w jamie ustnej i gardle może mieć wiele różnych objawów, w tym:
- Białe plamy na wewnętrznych policzkach, języku, podniebieniu i gardle
- Zaczerwienienia lub ból
- Uczucie „waty” w ustach
- Utrata smaku
- Ból podczas jedzenia lub połykania
- Pęknięcia i zaczerwienienia w kącikach ust
- Objawy kandydozy w przełyku zazwyczaj obejmują ból przy przełykaniu i trudności w połykaniu.
Jeśli masz objawy, które Twoim zdaniem są związane z kandydozą w jamie ustnej, gardle lub przełyku, skontaktuj się z lekarzem prowadzącym.
Ryzyko i profilaktyka
Kto dostaje grzybicy jamy ustnej?
Kandydoza w ustach, gardle lub przełyku jest rzadkością u zdrowych osób dorosłych. Do osób bardziej narażonych na ryzyko wystąpienia kandydozy w jamie ustnej i gardle należą dzieci, zwłaszcza poniżej 1. miesiąca życia, oraz osoby z co najmniej jednym z tych czynników:
- Używające protezy
- Mające cukrzycę
- Mające raka
- Mające HIV/AIDS
- Zażywające antybiotyki lub kortykosteroidy, w tym kortykosteroidy wziewne w przypadku takich chorób jak astma
- Przyjmujące leki, które powodują suchość w ustach lub mają stan chorobowy, który powoduje suchość w ustach
- Palące
Większość osób, które dostają kandydozy w przełyku, ma osłabiony układ odpornościowy, co oznacza, że ich organizm nie walczy dobrze z infekcjami. Dotyczy to zarówno osób żyjących z HIV/AIDS, jak i osób z nowotworami krwi, takimi jak białaczka i chłoniak. Osoby, które dostają kandydozy w przełyku, często mają również kandydozy w jamie ustnej i gardle.
Jak mogę zapobiec kandydozie w jamie ustnej lub gardle?
Sposoby zapobiegania kandydozie w jamie ustnej i gardle to między innymi:
- Utrzymanie dobrego stanu zdrowia jamy ustnej
- Płukanie ust lub mycie zębów po zastosowaniu kortykosteroidów wziewnych
Przyczyny
Candida normalnie żyje w ustach, gardle i reszcie przewodu pokarmowego, nie powodując żadnych problemów. Czasami Candida może się rozmnażać i powodować infekcje, jeśli środowisko wewnątrz jamy ustnej, gardła lub przełyku zmieni się w sposób, który sprzyja jego rozwojowi. Może się to zdarzyć, gdy układ odpornościowy danej osoby ulega osłabieniu, gdy antybiotyki wpływają na naturalną równowagę mikrobów w organizmie, lub z różnych innych powodów w innych grupach osób.
Diagnoza i testowanie
Pracownicy służby zdrowia mogą zazwyczaj zdiagnozować kandydozę w jamie ustnej lub gardle po prostu zaglądając do środka. Czasami pracownik służby zdrowia pobiera niewielką próbkę z jamy ustnej lub gardła. Próbka jest wysyłana do laboratorium w celu przeprowadzenia badań, zwykle pod mikroskopem.
Pracownicy służby zdrowia zwykle diagnozują kandydozę w przełyku, wykonując endoskopię. Endoskopia to procedura badania przewodu pokarmowego za pomocą rurki z oświetleniem i kamery. Dostawca usług medycznych może przepisać lek przeciwgrzybiczy bez wykonywania endoskopii w celu sprawdzenia, czy objawy pacjenta się poprawiają.
Leczenie
Kandydoza w jamie ustnej, gardle lub przełyku jest zwykle leczona lekiem przeciwgrzybiczym. Leczenie łagodnych i umiarkowanych zakażeń w jamie ustnej lub gardle odbywa się zwykle lekiem przeciwgrzybiczym stosowanym wewnątrz jamy ustnej przez 7 do 14 dni. Leki te obejmują klotrimazol, mikonazol lub nystatynę. W przypadku ciężkich zakażeń najczęstszym sposobem leczenia jest flukonazol (lek przeciwgrzybiczy) przyjmowany doustnie lub dożylnie. Jeśli po zażyciu flukonazolu pacjent nie poczuje się lepiej, świadczeniodawcy mogą przepisać inny lek przeciwgrzybiczy. Leczeniem z powodu kandydozy w przełyku jest zwykle flukonazol. Inne rodzaje leków przeciwgrzybiczych na receptę mogą być również stosowane u osób, które nie mogą zażywać flukonazolu lub u których nie następuje poprawa stanu zdrowia po zażyciu flukonazolu.
Statystyki
Dokładna liczba przypadków kandydozy w jamie ustnej, gardle i przełyku w Stanach Zjednoczonych jest trudna do określenia, ponieważ nie istnieje krajowy nadzór nad tymi zakażeniami. Ryzyko tych zakażeń różni się w zależności od występowania pewnych podstawowych warunków medycznych. Na przykład drożdżak w jamie ustnej, gardle lub przełyku jest rzadko spotykany u zdrowych osób dorosłych. Są to jednak jedne z najczęstszych zakażeń u osób żyjących z HIV/AIDS.2 W jednym z badań około jednej trzeciej pacjentów z zaawansowanym zakażeniem HIV miało kandydozę w jamie ustnej i gardle.
